Eagles Flying: niesamowite show w wykonaniu niemieckiego zaklinacza ptaków

Wychował się w południowo-zachodniej części Niemiec, w Heidelbergu, gdzie znajduje się jeden z najstarszych uniwersytetów w Europie. To tam studiował biologię i medycynę. I nie robił tego z przypadku. Miłość do zwierząt i ptaków towarzyszyła mu już od wczesnych lat dzieciństwa. W zasadzie od zawsze. 

Niegdyś z utęsknieniem spoglądał w kierunku centrum poświęconego dzikim ptakom w jego rodzinnym mieście. Nie stać go było na bilet wstępu. Spacerował więc w jego pobliżu, licząc, że natrafi choć na jedno piórku zgubione przez któregoś z tych majestatycznych ptaków. Dziś sam jest właścicielem takiego centrum. Daje schronienie około 350 ptakom i zwierzętom z kilkudziesięciu różnych gatunków. Są tu nawet gołębie, które - jak żartobliwie mówi -  „srają na podwórko”, ale on nie ma nic przeciwko. Tego ostatniego już nie dodaje, bo też nie musi. Kiedy obserwuję go w akcji, nie mam żadnych wątpliwości, że on robi to, co kocha. W moich oczach Lothar jest zaklinaczem ptaków.

Nie planował tego. Do Irlandii przybył w 1999 roku, by w spokoju spędzić swoje emerytalne lata. Był tu już wcześniej, w 1992 roku, ale wtedy zabawił tu tylko kilka miesięcy. Siedem lat później pozostawił za sobą swoje dotychczasowe życie w Niemczech. Zabrał ze sobą to, co miał najdroższe: żonę Reginę i kilka ptaków drapieżnych, by prowadzić nad nimi badania. 

Los miał jednak inne plany wobec niego. Pasja Lothara i jego ptaki spotkały się z dużym zainteresowaniem lokalnej ludności. Wkrótce zaczęło go odwiedzać coraz więcej osób, część z nich dostarczała mu także zranione ptaki i inne zwierzęta, by w zaciszu jego rezerwatu, pod jego czujnym okiem, mogły wracać do zdrowia. To skłoniło go w 2003 roku do oficjalnego otwarcia centrum dla zwiedzających, Eagles Flying, które zajmuje obecnie pierwsze miejsce na Trip Advisor wśród atrakcji w hrabstwie Sligo. 

Bilet wstępu dla dorosłego kosztuje 13.90€. Nie należy do najtańszych, ale są to pieniądze zdecydowanie dobrze spożytkowane. Centrum, które prowadzi Lothar uzależnione jest od datków pochodzących od odwiedzających. Pożarło sporą część jego oszczędności, bo i jego mieszkańcy pożerają mnóstwo pokarmu. 

Ptaki drapieżne praktycznie zawsze żywią się mięsem – miesięcznie zużywa się tutaj jakieś 20 kg ryb, kilka owiec i kilkanaście tysięcy małych, żółciutkich kurczaczków. To właśnie one znajdują się w torbie Lothara. Pochodzą z fermy zajmującej się chowem kur dla jaj. Niedługo po wykluciu trafiają pod czujne oczy sekserów: jeśli są męskimi osobnikami, giną. Na fermie są bowiem bezużyteczne, ale dla Lothara i jego pięknych ptaków drapieżnych są cennym nabytkiem. To one robią za przynętę dla „współpracowników” Niemca. 

Kiedy mężczyzna stoi przed tłumem ludzi, by przeprowadzić jeden z dwóch pokazów, które codziennie odbywają się tutaj [o 11:00 i 15:00], martwe kurczaczki są wabikami dla ptaków. Odrywa im nóżki, macha nimi zachęcająco, czasami kładzie je na czapkach lub ramionach widzów. I woła po imieniu każdego z ptaków, które nam prezentuje. 

Każdy z nich ma ludzkie imię, i jak to bywa z ludźmi, one też mają swoje humory i swoje pomysły na spędzanie czasu. Żaden pokaz nie jest taki sam, bo po prostu nie sposób przewidzieć reakcję ptaków. Czasami któryś z nich odmawia współpracy. „Bo one są jak dzieci” – mówi Lothar. „Doskonale znają swoje imiona, ale czasami udają, że nie słyszą, jak się je woła”. Właśnie tak jak oglądana przez nas charakterna sówka. Lothar kusi ją  i woła do siebie, a ona za każdym razem „odpyskowuje”. Przekomarzają się tak chwilę, ku uciesze publiczności, w końcu majestatyczna sowa, będąca nie tylko symbolem mądrości, ale przede wszystkim fantastycznym okazem piękna, robi to, o co prosi ją mężczyzna. 

Te oczyska!!!
 

Przez chwilę przestępuje z nogi na nogę, jakby niecierpliwiąc się, a potem rozkłada swoje skrzydła i leci wprost na mnie i na siedzące za mną osoby. Co niektórzy, a raczej niektóre, bo to są głównie kobiety, wrzeszczą i krzyczą. Zupełnie niepotrzebnie, bo mimo iż ptaki – orły, sępy, jastrzębie, sowy i sokoły – szybują nad naszymi głowami, nie grozi nam żadne niebezpieczeństwo z ich strony. Wszystko jest pod kontrolą. Aż chciałoby się powiedzieć: Relax! And enjoy! 

To mit, że ptaki drapieżne porywają niemowlaki i zabijają jagnięta. Bardzo jednak krzywdzący mit. Błędne przekonania wielu ludzi sprawiły, że ptakom drapieżnym nadano przydomek szkodników. Bezwzględnie i bezmyślnie tępiono je, nie zaprzątając sobie głowy rozważaniami nad ich rolą w ekosystemie. To w połączeniu z powszechnym stosowaniem pestycydów sprawiło, że populacja tych pięknych ptaków uległa znacznemu zmniejszeniu. Dziś ptaki drapieżne są pod ścisłą ochroną gatunkową. 

Lothar lubi nazywać to, co robi „edutainment”. Jego pokaz w rzeczy samej jest połączeniem rozrywki z jednoczesnym edukowaniem widza. Nauka przez zabawę zawsze była skuteczną metodą przyswajania wiedzy, i zdaje się, że sympatyczny Niemiec doskonale o tym wie.  Przez całe godzinne show umiejętnie dzieli się z nami informacjami na temat swoich podopiecznych. Wszystko odbywa się w tak przyjemny sposób, że aż łezka kręci się w oku na myśl o tym, że szkolne lekcje biologii tak nie wyglądają.

Z humorem i pasją opowiada nam o tym, co zapewne mówił wcześniej tysiącom innych widzów. O charakterystycznych zakrzywionych dziobach ptaków drapieżnych, o ich ostrych jak brzytwa szponach. O tym, że pełnią  istotną funkcję w środowisku, eliminując chore i najsłabsze osobniki, co z kolei dobrze wpływa na ewolucję. Poprzez zabijanie swoich ofiar zapobiegają ich reprodukcji, a poprzez żywienie się padliną, odgrywają ogromną rolę sanitarną, której wielu ludzi zwyczajnie nie docenia. Wielu z nich musi się o tym przekonać w bolesny sposób. Jak pokazało wiele przykładów z przeszłości, tam, gdzie całkowicie wytępiono drapieżniki, w tym właśnie ptaki drapieżne, odnotowano rozprzestrzenianie się wielu chorób epidemicznych wśród zwierzyny łownej. 

Dlatego Lothar raz po raz powtarza, że ptaki drapieżne nie atakują i nie zabijają dla zabawy. Robią to po to, by przetrwać, by zdobyć pożywienie. Nie tracą energii na czynności, które nie przynoszą im żadnych korzyści: nie fruwają bezmyślnie, nie atakują, kiedy nie są głodne. I doprawdy nie porywają się na zabicie bezbronnego niemowlaka czy owcy. Owszem, czasami można je zobaczyć w trakcie pożywiania się mięsem bydła czy innego zwierzęcia, ale tylko dlatego, że to zwierzę było już martwe. Coś innego je zabiło: choroba, człowiek albo inny mięsożerca, ale nie ptaki drapieżne. One przyleciały tylko na łatwy posiłek. One po prostu lubią iść na łatwiznę. Jak wielu z nas. 

  

I żeby nie pozostać gołosłownym Lothar wabi do siebie potężne orły, sępy, sowy, sokoły i jastrzębie, mimo że koło nóg praktycznie cały czas plącze mu się żarłoczna czapla, która w naturalnym środowisku spokojnie może czasami paść ofiarą większych od siebie ptaków drapieżnych. Tu jednak nie pada. Bynajmniej nie dlatego, że jest ociężała od połkniętych wcześniej martwych piskląt i zbyt powolna, by uciec. Wcale nie musi uciekać, bo ptaki zwyczajnie nie są zainteresowane. Wolą łatwy łup, czyli żółtego, martwego kurczaczka. „Czapla nie jest taka głupia, na jaką może wyglądać” – mówi mężczyzna. „Dobrze wie, że orzeł jej nie zaatakuje i że jest bezpieczna”. 

 

To, co Lothar robi może zapewne budzić w niektórych niesmak i powodować kontrowersje. Bo trzyma ptaki na uwięzi, bo niektóre z nich są zamknięte w wolierach. Bo to, bo tamto. Zmierzając w kierunku areny, na której odbywa się pokaz, i mijając po drodze ptaki siedzące na metalowych podestach, czułam przez chwilę smutek i żal. Przypominały mi nieruchome eksponaty i psy uwięzione na łańcuchu koło budy – trudno było nie zauważyć tych pasków u ich nóg. Może faktycznie widziałam w ptasich oczach smutek, a może jestem tylko przewrażliwioną neurotyczką i mimozą, która doszukuje się drugiego dna tam, gdzie go nie ma. 

Pamiętajmy jednak, że Lothar jest biologiem z pasją. To, co robi, to nie jego widzimisię. To nie szalony pomysł szalonego naukowca, lecz autentyczna chęć niesienia pomocy ptakom i zwierzętom, to chęć uratowania ich od wyginięcia. To nie on skrzywdził ptaki, które trafiły pod jego opiekę. Nie on znudził się nimi, kiedy okazały się zbyt kosztowne w utrzymaniu. To nie on bezdusznie pozbawił je domu. 

Całowałabym tę słodką mordkę! ;) 
 

Bez ludzi takich jak on nie byłoby już niektórych gatunków ptaków. Ten człowiek dokonuje rzeczy niemal niemożliwych. Oswaja lisy, nosi je na rękach, leczy i pielęgnuje zranione ptaki. Poświęca swój czas i swoje życie na robienie czegoś, co MA znaczenie. Ile z nas robi coś, co ma pozytywne znaczenie nie tylko w zasięgu lokalnym, ale także tym światowym?

To dzięki niemu i jego współpracy z innymi placówkami tego typu udało się doprowadzić do powiększenia liczebności zagrożonych populacji ptaków. Centrum badawcze Lothara szczególne sukcesy odnosi na polu rozmnażania sępów himalajskich, będących jednymi z największych ptaków drapieżnych na świecie. Ich waga może osiągnąć nawet 14 kg, a rozpiętość skrzydeł dojść nawet do ponad trzech metrów u samic. Tylko garstka placówek na świecie ma u siebie tego rodzaju ptaki, nie wspominając o tym, że na wolności znajduje się ich coraz mniej. 

Przepiękna Ashley! 
 

W rezerwacie Niemca schronienie znalazło wiele innych gatunków zwierząt. Od tych doskonale nam znanych po te rzadziej spotykane. Część z nich powróciła tutaj, mimo że zostały uprzednio wypuszczone na wolność. Nutrie, szynszyle, węże, świnki morskie, króliki, konie, kozy, przedziwne świnki, czy tchórzofretki – to tylko nieliczni mieszkańcy tego przybytku. 

Myślę, że dwie godziny powinny wystarczyć na spokojną wizytę w tym miejscu. Ja niestety przybyłam tutaj na krótko przed ostatnim pokazem o 15:00, więc po jego zakończeniu zostało mi naprawdę niewiele czasu na dokładne zapoznanie się z wszystkimi zwierzakami i ptakami. Centrum zamykane jest o 16:30. Absolutnie nie żałuję jednak wizyty w tym miejscu. Było naprawdę fantastycznie! Zaryzykuję stwierdzenie, że nietypowe przedstawienie Lothara i jego ptaków było lepsze niż niejedna sztuka teatralna. Każdy kto siedział w zasięgu mojego wzroku, miał nieschodzący uśmiech z twarzy. Ten pokaz rozweseliłby nawet największego ponuraka, a lekarze powinni przepisywać go na receptę wszystkim tym, którzy cierpią na depresję. Dobra zabawa gwarantowana!  

Rosie. Jedyne 350 kg żywej wagi! 
 

Kocham! Można przytulać i głaskać do woli! :)
 

Ogrody Altamont - tak musi wyglądać Eden!

Znajdujące się w hrabstwie Carlow Altamont Gardens często szumnie określa się "klejnotem w ogrodniczej koronie Irlandii" i nazywa "ukrytym skarbem" na turystycznej mapie Zielonej Wyspy. 

Po mojej niedawnej wizycie w tym miejscu pozwolę sobie stwierdzić, że tylko jedno z tych stwierdzeń jest prawdziwe, a drugie mocno przesadzone. 

Tak się składa, że widziałam dość dużo ogrodów w swoim życiu i nie mówię tu o wiejskich zagonikach mojej babci. W samej tylko pierwszej połowie obecnego roku udało mi się dotrzeć do trzech różnych irlandzkich ogrodów, ale tylko Altamont Gardens oszołomiły mnie swoim pięknym i tylko je mogłabym umieścić w pierwszej lidze tuż koło nietuzinkowych ogrodów na wyspie Garinish w hrabstwie Cork. 

Wiem, że nie powinnam tego robić, ale nie potrafię powstrzymać się od mimowolnego porównywania Celtyckiego Ogrodu Brygidy, o którym tutaj pisałam jakiś czas temu, z Altamont. Obydwie wizyty miały miejsce relatywnie niedawno, ale dostarczyły mi zupełnie innych wrażeń. Dopiero teraz widzę, jak "uboga" a zaraz kosztowna była ta moja wizyta w Brigid's Garden. Uboga w emocje i przeżycia - jałowa wręcz. Było ładnie i poprawnie, ale bez wielkich zrywów serca. Teraz już rozumiem, dlaczego przygotowanie relacji z tej atrakcji tak mi ciążyło na wątrobie. Nie było tam efektu "wow!", nie do końca czułam to miejsce, przez co chciałam je opisać bardziej z obowiązku niż z potrzeby serca. Musiałam dopiero pojechać do ogrodów Altamont, by zrozumieć, czego brakowało mi w tamtych poprzednich. A brakowało mi charakteru i duszy - jeśli w ogóle można użyć tego słowa w odniesieniu do nieożywionej materii. 

Brigid's Garden to stosunkowo młody projekt Jenny Beale, dopiero co obchodzący swoje piętnaste urodziny. "Świeżak" i żółtodziób. Ogrody Altamont kształtowały się przez wiele dekad, wieków nawet, przez co tamtejsze włości nabrały charyzmatycznego i unikalnego charakteru. Czuć w nich powiew minionych epok, jakąś nastrojową i magiczną aurę, przez co z powodzeniem mogłyby służyć jak plan filmowy do adaptacji "Tajemniczego ogrodu" angielskiej pisarki Frances Hodgson Burnett. 

Zresztą, nie tylko ogrody mają w sobie tę intrygującą aurę. Identycznie jest z okazałym osiemnastowiecznym domiszczem, które  - jak się przypuszcza - mogło być niegdyś żeńskim zakonem katolickim. Jego ściany zostały wzięte w posiadanie przez stare zachłanne pnącza. Te płaczące jesiony wokół niego, te pnące rośliny, te nadgryzione zębem czasu mury aż ociekają tajemniczym charakterem. Wcale mnie nie dziwi fakt, że rodzina Lecky Watson - jego ostatni prywatni właściciele - zakochała się w nim i postanowiła go kupić niedługo po tym, jak wprowadziła się tutaj w 1923 roku z zamiarem tymczasowego pobytu. 

Urok tego miejsca sprawił, że nowi właściciele nie tylko osiedli tu na stałe, ale także kontynuowali dzieło swoich poprzedników, rodziny Borror, która to w drugiej połowie XIX wieku utworzyła ikonowe elementy tej posiadłości. To oni dali ponad setce mężczyzn tak potrzebne wówczas zatrudnienie [nie wszyscy jeszcze otrzęśli się po klęsce głodu] w celu utworzenia imponującego jeziora, które obecnie zdobią żółte lilie wodne. Ciąg stu ręcznie ciętych granitowych schodów nad rzeką Slaney również powstał w tym samym okresie.

Nowym właścicielom zawdzięcza się przede wszystkim okazałą kolekcję rododendronów, jako że stanowiły one pasję zarówno ojca jak i jego najmłodszej córki, Corony North, w której to posiadaniu ogrody znajdowały się aż do jej śmierci, czyli 1999 roku. Co ciekawe, rośliny, które kobieta posadziła blisko siedemdziesiąt lat temu, nadal żyją i mają się dobrze. Choć uwielbiam rododendrony, nie dane mi było podziwianie ich w pełnym rozkwicie - na to było niestety za późno. Oczami wyobraźni zobaczyłam jednak, jak pięknie i bajkowo jest tutaj wczesnym latem, kiedy te wszystkie bujne krzewy ukazują to, co mają najlepsze. W takim miejscu jak to nawet wiosną musi być uroczo, a to głównie za sprawą blisko stu odmian przebiśniegów, no i oczywiście niezawodnych żonkili, które jako jedne z pierwszych zwiastują nadejście cieplejszej i jaśniejszej pory roku. 

Nie da się ukryć, że Altamont Gardens mnie zaskoczyły. Spodziewałam się tego, co widziałam już wiele razy - ładnego formalnego ogrodu otoczonego murem, gdzie panuje harmonia, a wszystko wydaje się być skrupulatnie wymierzone linijką. I tak, to prawda, częściowo właśnie to zobaczyłam, ale było to tylko preludium do prawdziwego dzieła, jakim jest ta bardziej swobodna i nieformalna część ogrodów. Ponieważ ogrody są mieszanką tych dwóch styli, śmiem twierdzić, że każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Nawet Połówek, który zawsze przekornie twierdzi, że "ogrody to ZŁO", był pod wrażeniem uroku ławeczki, na której przysiadł i musiał uczciwie przyznać, że "to im się nawet udało... przypadkiem". Jaki to był fantastyczny zakątek: pokaźny parasol utworzony ze splątanych gałęzi starego cypryśnika błotnego i rozłożony bezpośrednio nad ławką, a przed nią nieruchoma tafla jeziora z jego florą i fauną.  

To tu, wśród tych bujnych krzewów i egzotycznych roślin, pośród nisko zwisających konarów, na które trzeba było uważać, miałam nieraz wrażenie, że niezauważenie przeniosłam się do śródziemnomorskiego kraju. Spacer wokół jeziorka, które jest moją ulubioną częścią tych ogrodów, okazał się niesamowicie przyjemny, a do tego atrakcyjny nie tylko pod względem wizualnym, lecz także olfaktorycznym. Jakaż to była powabna mieszanka zapachów! Powiedziałabym, że czułam się tam, jak w jakimś magicznym laboratorium najznakomitszego czarodzieja, wytwarzającego eliksiry zapachowe, ale przecież doskonale wiemy, że nie ma lepszego czarodzieja od Matki Natury. 

Tyle już napisałam o tym, czym są te ogrody. Teraz czas powiedzieć, czym nie są. A nie są tym wspomnianym na samym wstępie "ukrytym skarbem", bo dziś każdy wydaje się mieć do niego mapkę. Przyjechałam tutaj na jakieś dwie godziny przed zamknięciem, w dzień powszedni, i pierwsze, co zobaczyłam, to pękający w szwach parking. Tego się zdecydowanie nie spodziewałam. Ale to tylko potwierdza to, co napisałam wyżej - to jest przeurocze miejsce i po prostu warto tu być. A jako że ogrody są nierozerwalnie związane z cyklem przyrody, ich wygląd zmienia się wielokrotnie w ciągu roku. Bo nie tylko Grey ma pięćdziesiąt twarzy ;)

W przeciwieństwie do Brigid's Garden w hrabstwie Galway Altamont jest naszym wspólnym, narodowym i darmowym dobrem, nie pozostawiającym leniom kanapowym żadnej wymówki - tu nie trzeba mieć wypchanego portfela, by miło spędzić czas, aczkolwiek to pożyteczny gadżet, jako że na miejscu znajduje się także kawiarenka serwująca ponoć zacne smakołyki. Czas mnie gonił, więc nie przetestowałam jej, a cała przyjemność kosztowała nas jedynie 2 euro, bo tylko tyle trzeba zapłacić za parking. Jedynie dwa euro! Bez względu na to, czy przyjedziesz sam(a), czy furgonetką, w której masz wszystkich żyjących członków swojego drzewa genealogicznego [ale nie czworonogów, bo akceptuje się tu tylko psy asystujące] - w przeciwieństwie do takich atrakcji jak Powerscourt Waterfall, czy klify Moher, zdzierających z turystów kasę - zapłacisz nadal tylko dwa euro! 

To co? Na co czekasz? :)