Irlandzka noc grozy

Dzisiejszego posta postanowiłam poświęcić tematyce Halloween. Święto to jest tak mocno zakorzenione w kulturze Irlandii i nierozerwalnie związane z październikiem, że grzechem byłoby pominięcie tego tematu. Ponadto uważam, że jest on interesujący i godny uwagi, szczególnie dla tych, którzy pragną integracji z tubylcami. Dla Irlandczyków jest to dzień niepowtarzalny i bardzo ważny, na który niektórzy z niecierpliwością oczekują cały rok.  Dla Polaków nie jest on zazwyczaj niczym nadzwyczajnym. Święto to nie zrobiło furory takiej jak miała miejsce w przypadku Walentynek. W Polsce koniec października i początek listopada to głównie dni zadumy, dni smutku, kiedy to rozważamy istotę naszego bytu, wspominamy bliskich, oddajemy im hołd zapalając znicze i wspólnie łącząc się w modlitwie. Króluje temat śmierci i łacińskie hasło „memento mori”, czyli „pamiętaj, że umrzesz”. Atmosfera jest raczej poważna. Zupełnie inaczej jest w Irlandii. Temat przemijania nabiera innego, optymistycznego i wesołego wymiaru.

  

  

Żeby zrozumieć istotę Halloween warto byłoby poznać jego początki. Otóż tradycja tego święta wywodzi się z Wysp, z kultury celtyckiej. Jak podają źródła, Celtowie żyli ponad 2000 lat temu i 31 października obchodzili Nowy Rok. Wówczas symbolicznie żegnano lato. Ponieważ świat wkraczał w sezon ciemności, Celtowie wierzyli, iż sprzyja on pojawianiu się wiedźm, duchów i innych wszelakich stworów. Zimę i niedobór światła utożsamiano ze śmiercią. Palono ogniska, by odstraszyć złe moce oraz przebierano się za zjawy, gdyż wierzono, że tego wieczoru  materializują się one z niebytu.

  

W ostatnich latach charakter Halloween zdecydowanie uległ zmianie – został bardzo skomercjalizowany i spłycony. Już nie ma on tak głębokiego wymiaru społeczno-psychologicznego. Wszelkie budynki, począwszy od sklepów, a skończywszy na prywatnych domach czarują swymi dekoracjami. Przyozdobione są figurkami duchów i złowrogich czarownic, dyniowymi latarniami, czarnymi kotami, pajęczynami, kościotrupami, etc… Istna atmosfera grozy ;)

  

  

Kiedyś nie kupowano kostiumów, od których dziś sklepy pękają w szwach. Powstawały one bowiem w zaciszu domowego ogniska, kiedy to cała rodzina z zapałem angażowała się w produkcję strojów. Towarzyszyła temu niepowtarzalna atmosfera: w popiele ognisk piekły się jabłka, a dzieciaki pielgrzymowały w przebraniach od drzwi do drzwi z przewodnim hasłem Halloween, którym było irlandzkie „Help the Pookie” (Wspomóż zjawę), nie zaś tak popularne dziś amerykańskie „Trick or treat” (Psikus albo poczęstunek). Obecnie nikt już nie ma ochoty na pieczone jabłka. Zostały one zastąpione przez koszmarne słodkości, których znajdziemy setki w każdym sklepie.  Dzieci ciągle jednak odbywają swoje pielgrzymki, więc biada tym, którzy nie poczęstują małych zjaw łakociami. Narażają się oni bowiem na ryzyko obrzucenia domu zepsutymi jajkami, bądź na inny psikus. Tak właśnie wyglądają dziecięce zabawy.

  

  

Wśród starszej młodzieży bardzo popularne są domowe imprezy i tzw. „Scary Farms”, czyli znane z polskich wesołych miasteczek domy strachu, gdzie na spragnionych wrażeń czekają zaskakujące i przerażające niespodzianki. Dorośli zaś gromadzą się na balach i łączą się przy ogniskach, które są prawdziwą atrakcją tego wieczoru. Irlandczycy podchodzą do ich palenie bardzo poważnie, gdyż organizuje się konkursy na najdłużej płonące ognisko. Niektórzy  gromadzą potrzebne drewno już na kilka tygodni przed konkurencją, a jeszcze inni nie żałują… własnych mebli w dobrym stanie. Na ulicach zobaczyć można ludzi taszczących drewniane palety, mężczyzn wiozących na taczkach połamane krzesła, stoły i wszystko, co można spalić. Atmosfera jest niekiedy istnie karnawałowa, gdyż wszędzie obecne są nielegalne i zabronione fajerwerki oraz kapiszony, które potrafią nieźle dać się we znaki spragnionym snu :) Mimo że posiadanie fajerwerków jest w Irlandii karalne, to i tak halloweenowe niebo mieni się wieloma kolorami.

  

Trzeba zaznaczyć, że święto to ma także mnóstwo minusów. Do największych zaliczę okrutne praktyki polegające na paleniu czarnych kotów, które są bardzo popularną „rozrywką”. Mimo że jeden z irlandzkich przesądów straszy nas siedemnastoma pechowymi latami za zabicia kota, to i tak nie przeszkadza to sadystom w praktykowaniu brutalnych rytuałów. Pozbawieni wyobraźni Irlandczycy potrafią oblać benzyną i podpalić nie tylko czarne koty. Skutki halloweenowej nocy są niejednokrotnie przerażające: mnóstwo spalonych czworonogów… Nie wiem, jak można być tak okrutnym. Nie mieści mi się to w głowie. Praktyki te są być może inspirowane przez inny irlandzki przesąd, który mówi, że „czarny kot przebiegający komuś drogę przy blasku księżyca oznacza śmierć podczas epidemii”. Tak więc Halloween to nie tylko sympatyczna i niewinna zabawa. Irlandzkie praktyki osadzające się na grozie, niesamowitościach i ludzkim strachu są świętem naprawdę niebezpiecznym. W czasie jego trwania giną nie tylko koty – także ludzie. Często dochodzi do tragicznych wypadków. Wszędzie królują przebierańcy, często też mocno wstawieni… Nie trudno więc oberwać od nieznajomych i zamaskowanych uczestników zabaw… Co więcej, Halloween jest rajem dla wszelkiego rodzaju psychopatów, dla których stanowi ono główną inspirację. Zdarzają się przypadki zatrutych słodyczy, igieł w batonach, cyjanku potasu w cukierkach, żyletek w jabłkach, etc… Nie, nie żartuję. Te przykłady nie pochodzą z kryminałów. Są z życia wzięte.

  

Przytoczę pewną historię, która została swego czasu bardzo nagłośniona, jako przykład bestialskiego i sadystycznego ataku. W 1970 roku 5-letni Kevin Toston zapadł w śpiączkę, a później zmarł. Przeprowadzono sekcję zwłok, która wykazała, iż chłopiec przedawkował heroinę. Okazało się bowiem, że zebrane przez niego słodycze były posypane tym właśnie narkotykiem. Mylili się jednak ci, którzy byli przekonani, iż chłopiec padł ofiarą jakiegoś chorego sadysty. Z biegiem czasu wyszło na jaw, że Kevin zupełnie przypadkowo dobrał się do torebki z heroiną, która należała do jego wujka. W ramach solidarności i chęci ukrycia prawdy, rodzina zmarłego chłopca posypała słodycze narkotykiem. To tylko jeden z bardzo wielu potwornych przypadków, które zapisały się w historii Halloween. Takich tragedii jest zdecydowanie więcej. Pozostaje tylko nadzieja, że tegoroczne Halloween obędzie się bez większych ekscesów.